Koleje Małe i Duże (35) 1-2/2017

Pierwsze jazdy próbne Kolejki Żytawskiej (Zittauer Kleinbahn) nastąpiły 22 października 1884 r. na odcinku 12,11 km wiodącym z Zittau do Reichenau (od roku 1945 Rychwałdu, potem, po zmianie nazwy – Bogatyni). Niebawem odcinek przedłużono do granicznej stacji Markersdorf (Markocic, obecnie cześć Bogatyni), a następnie po czeskiej stronie z Hermsdorf (Heřmanice stanice) do Friedlandu (Frýdlant). W 1920 r. oddano do użytku odgałęzienie z ówczesnego Reichenau do kopalni węgla w Türchau (Turoszów). Po II wojnie światowej nastąpił podział kolejki na polską, czeską i niemiecką. Po niemieckiej stronie pozostała mniejsza część kolejki, ale to ona, w przeciwieństwie do dwóch pierwszych, doczekała się rewitalizacji i rozkwitu. Część czeską zlikwidowano w 1976 r. natomiast po polskiej stronie kolejka łącznie z odnogą turoszowską przestała istnieć już w 1964 r. Roman Garbacik

140 lat kolei w Nowym Sączu ...22
Parowóz osobowy PKP serii OKe1 ...26
Parowóz osobowy PKP serii OKd1 ...32
Parowóz towarowy PKP serii TKi1 ...38
Parowóz towarowy PKP serii TKi2 ...50

Po I wojnie światowej odrodzone Państwo Polskie przejęło koleje po trzech zaborcach. Na inwentarzu nowopowstałego przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe po Kolejach Pruskich znalazło się wiele serii pruskich parowozów, wśród nich tendrzaki OKe1, OKd1, TKi1, TKi2 i TKi3. Służyły one polskim kolejom przez okres 20-lecia międzywojennego, część z nich przetrwała II wojnę światową i była jeszcze eksploatowana w pierwszych latach po wojnie. Parowozy TKi3 były obszernie opisane w numerze 1-2/2011(29) magazynu Koleje Małe i Duże. Genezę, konstrukcję i dzieje pierwszych czterech z wymienionych serii parowozów przedstawiamy w tym numerze. Ryszard Stankiewicz

Dyrektor kopalni w Middleton w Anglii, dostarczającej węgiel dla tamtejszej huty, John Blenkinsop wspólnie z Matthew Murrayem skonstruowali w 1812 roku nieduży parowóz, nazwany na cześć miejsca bitwy z Francuzami „Salamanca”, z napędem przekazywanym kołem zębatym na szynę. Już w 1815 roku inżynierowie Johann Firiedrich Krigar i Eckhardt z Königliche Eisengiesserei w Berlinie wzorując się na konstrukcji Blenkinsopa sporządzili własny projekt parowozu nieco zmniejszonego w stosunku do angielskiego oryginału. Na jej podstawie w Berlinie wyprodukowano w 1816 roku pierwszy parowóz w Europie kontynentalnej, przeznaczając go dla Królewskiej Huty na Śląsku (Königshütte in Schlesien). W opracowaniu przedstawiona jest geneza tego projektu, analiza konstrukcji i działania parowozu, jak i pokazany, zbudowany na ich podstawie dokładny model. Jan Kołodziej

Wyjątkowo udany model lokomotywy spalinowej SP45/SU45 PIKO może być wyposażony w dekoder dźwiękowy jeszcze bardziej przybliżający jego wizerunek do oryginału. Wyjątkowo do tego modelu lokomotywy możemy wybrać spośród aż sześciu ofert dekoderów różnych producentów. Najlepsze z nich skrupulatnie przetestowaliśmy, sprawdzając możliwości funkcjonalne dekoderów oraz jakość i zgodność odtwarzania przez nie bardzo charakterystycznych odgłosów prawdziwej SU45. Wyniki przedstawiamy w opracowaniu zestawiając je z dokładnym opisem dźwięków, jakie faktycznie wydają pracujące podzespoły tej lokomotywy. Paweł Czech, Andrzej Wilk

Elektronika na makiecie:
    automatyczna polaryzacja szyn skrzyżowania torów ...88
Niezawodne ręczne napędy
                    do urządzeń sterowania na makiecie ...92
Waloryzacja modeli wagonów-węglarek
                    segmentu Playtime ROCO ...94
Nasza pracownia modelarska:
                    Model wodnej wieży ciśnień ...98
Imprezy: Moduły H0e w Istebnej ...102